رشد قیمت آهن‌آلات در سایه محدودیت‌های انرژی و رکود داخلی
چالش‌های تأمین انرژی و تأثیر آن بر تولید فولاد
با آغاز بهمن‌ماه، صنعت فولاد ایران همچنان با مشکلات جدی در تأمین گاز و برق مواجه است. این معضل تأثیر مستقیم خود را بر کاهش حجم تولید و عرضه در بورس کالای ایران نشان داده است. طی هفته جاری، تنها 164 هزار و 820 تن شمش فولادی در تالار بورس عرضه شد که نسبت به هفته قبل، کاهشی معادل 15 درصد را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، حجم معاملات شمش نیز با 51 درصد کاهش، به پایین‌ترین حد خود رسیده است. این روند، زنجیره تولید را از ابتدا با مشکلاتی مانند کاهش تولید آهن اسفنجی و کاهش تقاضا روبه‌رو کرده است.
رکود مسکن و افت تقاضای داخلی فولاد
کاهش شدید ساخت‌وساز و رکود در بخش مسکن، تأثیر مستقیم خود را بر تقاضای محصولات فولادی همچون میلگرد و تیرآهن نشان داده است. در حالی که تولیدکنندگان به دلیل قطعی گاز و برق نمی‌توانند تولیدات خود را افزایش دهند، از سمت دیگر کمبود تقاضا نیز چرخه معیوب این صنعت را عمیق‌تر کرده است. حتی در صورت رفع مشکلات انرژی، بخش مسکن باید از رکود خارج شود تا بازار فولاد به شرایط پررونق گذشته بازگردد.
فرصت‌های صادراتی برای فولاد ایران
یکی از امیدهای تولیدکنندگان فولاد ایران، بهره‌برداری از فرصت‌های احتمالی ناشی از تحریم‌های چین است. در صورتی که کشورهای منطقه، به‌ویژه عراق و سوریه، واردات خود را از چین کاهش دهند، ایران می‌تواند با رفع موانع صادراتی و تسهیل قوانین، جایگاه مناسبی در بازار منطقه‌ای کسب کند. این اقدام می‌تواند کاهش تقاضای داخلی را جبران کرده و صنعت فولاد را از بحران خارج کند.
نوسانات نرخ ارز و فشار بر تولیدکنندگان
افزایش نرخ ارز به کانال 82 هزار تومان، تأثیر قابل توجهی بر افزایش هزینه‌های تولید گذاشته است. بیشتر واحدهای تولیدی، علاوه بر محدودیت‌های انرژی، با کمبود نقدینگی مواجه هستند که این امر فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده است. افزایش قیمت دلار، گرچه بر قیمت برخی محصولات تأثیر گذاشته، اما مشکلات اساسی صنعت را حل نکرده است.
روند قیمتی محصولات فولادی در بازار آزاد
تحلیل قیمت محصولات فولادی نشان می‌دهد که بیشتر محصولات زنجیره فولاد، همگام با افزایش نرخ ارز، روند صعودی را در پیش گرفته‌اند. به‌عنوان مثال:
- تیرآهن ذوب‌آهن: به‌طور میانگین 1 درصد افزایش داشته و هر کیلوگرم آن با قیمت 29,550 تومان معامله شده است.
- پروفیل ساختمانی: افزایش 1.7 درصدی را تجربه کرده و هر کیلوگرم پروفیل اصفهان سایز 20*20 به قیمت 39,090 تومان به فروش رسیده است.
- ورق سیاه فولاد مبارکه: با رشد 1.2 درصدی، به قیمت 37,180 تومان در هر کیلوگرم رسیده است.
اما میلگرد برخلاف سایر محصولات، روند نزولی داشته و قیمت هر کیلوگرم میلگرد تولیدی ذوب‌آهن اصفهان با 1.6 درصد کاهش، به 28,360 تومان رسیده است.
ضرورت بازنگری در سیاست‌های داخلی فولاد
برای خروج از این شرایط بحرانی، لازم است:
- رفع مشکلات انرژی: تأمین پایدار گاز و برق برای واحدهای تولیدی.
- تسهیل صادرات: دولت باید با کاهش موانع گمرکی، مسیرهای صادراتی را بازگشایی کند.
- تقویت بخش مسکن: رونق ساخت‌وساز می‌تواند به افزایش تقاضای داخلی کمک کند.
- حمایت مالی از تولیدکنندگان: ارائه تسهیلات بانکی و کاهش نرخ بهره می‌تواند مشکلات نقدینگی را برطرف کند.
جمع‌بندی: از بحران به سوی فرصت‌های نوین
صنعت فولاد ایران در شرایطی پیچیده قرار دارد که از یک‌سو با چالش‌های انرژی و رکود داخلی و از سوی دیگر با فرصت‌های صادراتی روبه‌روست. با تصمیمات هدفمند دولت و بهره‌گیری از فرصت‌های خارجی، می‌توان از این بحران عبور کرد و زمینه را برای رشد اقتصادی کشور فراهم ساخت.
