تصمیم صمت و تأثیر آن بر بازار فولاد: گامی به جلو یا چالشی تازه؟
مقدمه
تصمیمات سیاست‌گذاری دولت و نهادهای نظارتی معمولاً تأثیراتی گسترده و عمیق بر صنایع کلیدی ازجمله صنعت فولاد دارند. ابلاغیه اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) درباره الزام صادرکنندگان فولادی به بازگشت 100 درصد ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما، بازار داخلی و خارجی فولاد را با شوک تازه‌ای روبرو کرده است. این سیاست جدید، اگرچه با هدف مدیریت بهتر بازار ارز اتخاذ شده، اما پیامدهایی به همراه داشته که هم بر قیمت‌های داخلی و هم بر توان رقابت‌پذیری تولیدکنندگان تأثیر گذاشته است. در ادامه، تأثیر این تصمیم و جنبه‌های مختلف آن بر صنعت فولاد و آهن‌آلات بررسی می‌شود.
بازگشت سیاست‌های سختگیرانه ارزی؛ فرصتی ازدست‌رفته برای صادرکنندگان
بانک مرکزی در ماه‌های گذشته با تسهیل شرایط صادرات، امکان فروش ارز در بازار توافقی را برای صادرکنندگان فولاد فراهم کرد. این سیاست باعث شد تا بسیاری از تولیدکنندگان با حاشیه سود بیشتری به صادرات محصولات خود بپردازند و قیمت‌های داخلی نیز ثبات نسبی را تجربه کنند. اما ابلاغیه جدید صمت که صادرکنندگان را ملزم به بازگشت 100 درصد ارز صادراتی ظرف 80 روز به سامانه نیما کرده، چالشی بزرگ ایجاد کرده است. نرخ ارز در سامانه نیما، که پایین‌تر از نرخ بازار آزاد است، سودآوری صادرات را کاهش داده و تولیدکنندگان را مجبور به افزایش قیمت داخلی برای جبران این زیان کرده است.
نوسانات قیمت آهن‌آلات؛ بازتابی از سیاست‌های ارزی
تصمیمات ارزی مستقیماً بر قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی تأثیر گذاشته است. به‌عنوان‌مثال، در هفته گذشته قیمت میلگرد و تیرآهن افزایش‌هایی جزئی اما محسوس را تجربه کرده‌اند. میلگرد ذوب‌آهن اصفهان در پایان هفته به حدود 27 هزار و 500 تومان در هر کیلوگرم رسید، درحالی‌که سایر مبادی نیز نوسانات 0.3 تا 1 درصدی را ثبت کردند. این نوسانات، نتیجه مستقیم سیاست‌های جدید ارزی و تغییرات نرخ دلار است که تولیدکنندگان را به سمت افزایش قیمت سوق داده است.
افزایش نرخ ارز؛ آتشی در دامن بازار آهن‌آلات
یکی از پیامدهای این تصمیم، رشد تقاضا برای ارز آزاد است که به افزایش بیشتر نرخ دلار در بازار منجر می‌شود. دلار که به کانال 71 هزار و 500 تومان رسیده، خود به‌تنهایی عاملی برای افزایش هزینه‌های تولید و قیمت محصولات فولادی است. در چنین شرایطی، صادرکنندگان مجبورند قیمت محصولات داخلی را افزایش دهند تا بخشی از زیان خود را جبران کنند. این موضوع به‌طور مستقیم بر مصرف‌کنندگان فشار وارد کرده و باعث کاهش قدرت خرید آن‌ها می‌شود.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی تصمیم صمت
تأثیر افزایش قیمت فولاد تنها به تولیدکنندگان و صادرکنندگان محدود نمی‌شود. بسیاری از پروژه‌های عمرانی و ساختمانی در کشور به دلیل افزایش هزینه تأمین مواد اولیه ممکن است متوقف شوند یا با تأخیر روبرو شوند. این رکود در صنعت ساختمان می‌تواند اثرات منفی گسترده‌ای بر اقتصاد کشور، ازجمله کاهش اشتغال‌زایی و توقف رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)، داشته باشد.
راهکارها برای عبور از بحران
برای کاهش پیامدهای منفی این سیاست، دولت باید راهکارهایی اساسی را در نظر بگیرد. ارائه تسهیلات مالی به صادرکنندگان و کاهش هزینه‌های جانبی تولید ازجمله تعرفه‌های گمرکی یا مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند بخشی از این راه‌حل‌ها باشد. از سوی دیگر، نظارت دقیق‌تر بر نحوه اجرای این سیاست و همکاری با بخش خصوصی برای یافتن راهکارهای مشترک نیز می‌تواند اثرات منفی آن را کاهش دهد.
فولاد سبز خاورمیانه؛ همراه همیشگی بازار فولاد ایران
فولاد سبز خاورمیانه، به‌عنوان یکی از معتبرترین تأمین‌کنندگان فولاد در کشور، همواره تلاش کرده تا نیازهای پروژه‌های عمرانی و صنعتی را با ارائه بهترین کیفیت و قیمت تأمین کند. این مجموعه با ارائه خدمات ویژه نظیر تأمین مقاطع فولادی با استانداردهای بین‌المللی، همکاری گسترده با مشتریان در سراسر کشور و تضمین ارسال سریع، نقشی اساسی در ثبات بازار داخلی ایفا کرده است. فولاد سبز خاورمیانه ضمن حمایت از سیاست‌های منطقی دولت، به دنبال یافتن راه‌حل‌هایی برای کاهش فشار بر مصرف‌کنندگان و ارائه خدمات بهتر است.
نتیجه‌گیری
تصمیم جدید صمت درباره بازگشت ارز صادراتی، چالش‌هایی جدی برای بازار آهن‌آلات و فولاد ایجاد کرده است. اگرچه این سیاست با هدف مدیریت بازار ارز اتخاذ شده، اما بدون تدابیر حمایتی مناسب می‌تواند به افزایش قیمت‌ها و رکود در بازار منجر شود. همکاری نزدیک بین دولت و تولیدکنندگان، اجرای سیاست‌های حمایتی و کاهش هزینه‌های تولید ازجمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش اثرات منفی این تصمیم کمک کند. در این میان، مجموعه‌هایی مانند فولاد سبز خاورمیانه می‌توانند با نقش‌آفرینی فعال خود به پایداری بازار و حمایت از مصرف‌کنندگان کمک کنند.
