بازار آهن ایران در دو راهی: تأثیر سیگنال‌های سیاسی بر روند قیمت‌ها
مقدمه: بازار آهن در انتظار تحولات سیاسی
در هفته‌های اخیر، اخبار مربوط به مذاکرات میان ایران و آمریکا، توجه فعالان بازار آهن و فولاد را به خود جلب کرده است. در حالی که بازارهای مالی مانند ارز و طلا واکنش‌های سریع و قابل‌توجهی نشان داده‌اند، بازار آهن و فولاد با احتیاط بیشتری به این تحولات پاسخ داده است. این واکنش محتاطانه نشان‌دهنده تأثیر عوامل بنیادی و ساختاری بر این بازار است که از نوسانات کوتاه‌مدت سیاسی مصون مانده‌اند.
نوسانات قیمت در زنجیره فولاد
با انتشار اخبار مثبت از فضای مذاکرات، بازار آهن دچار اصلاح قیمتی شد. این کاهش قیمت در برخی از پرمصرف‌ترین کالاها از جمله میلگرد، قوطی، پروفیل و ورق سرد مشاهده شد. به‌عنوان مثال، میلگرد نیشابور تا محدوده ۳۶ هزار تومان سقوط کرد، در حالی که میلگرد اصفهان با کاهش ۱۴۰۰ تومانی به کانال ۳۶.۸۰۰ تومان وارد شد. میلگرد ظفر ناب و کویر کاشان اما در برابر این اصلاح‌ها مقاومت کرده و تقریباً بدون تغییر باقی ماندند.
در حوزه تیرآهن نیز کاهش‌هایی از حدود ۵۰ تا ۳۵۰ هزار تومان در برخی سایزها گزارش شد؛ با این حال برخی از کارخانه‌ها قیمت‌های خود را بدون تغییر اعلام کردند، که نشان‌دهنده وجود تردید در بین فعالان این بازار برای پیروی سریع از فضای روانی مذاکرات است.
در حوزه محصولات تخت، قوطی و پروفیل نیز کاهش‌هایی محسوس به چشم می‌خورد. پروفیل نیکان ۲ میل با ریزش ۱۶۰۰ تومانی، به حدود ۴۶ هزار تومان رسید و پروفیل اصفهان نیز کاهش ۱۵۰۰ تومانی داشت. در بازار ورق، روند کلی کاهشی بوده، هرچند برخی ضخامت‌ها بدون تغییر باقی ماندند. این در حالی است که قیمت‌های جهانی نیز نوسانات خفیفی را تجربه کرده‌اند، اما هنوز نشانه‌ای از تغییر جهت قوی در آن‌ها دیده نمی‌شود.
تأثیرپذیری محدود در مقایسه با سایر بازارها
برخلاف دلار و طلا که تحت تأثیر اخبار سیاسی به‌شدت دچار نوسان شده‌اند، بازار آهن‌آلات هنوز به‌طور کامل به این سیگنال‌ها واکنش نشان نداده است. به نظر می‌رسد ترکیب عوامل بنیادین مانند هزینه‌های تولید بالا، کمبود انرژی، و کاهش موجودی انبارها، مانع از آن شده که قیمت آهن همانند دلار به سرعت دچار ریزش شود.
به بیان دیگر، واکنش بازار آهن به اخبار مذاکرات، بیشتر از جنس «توقف رشد» یا «اصلاح ملایم» بوده تا «سقوط واقعی». چسبندگی قیمتی در سقف‌های تاریخی و نبود چشم‌انداز روشن برای کاهش پایدار قیمت انرژی، مهم‌ترین عواملی هستند که جلوی یک افت شدید را گرفته‌اند.
آینده بازار آهن: سناریوهای محتمل
پیش‌بینی آینده قیمت‌ها در چنین فضایی نیازمند تحلیل سناریوهای محتمل است. اگر روند مذاکرات مثبت ادامه پیدا کند و اخبار آن به‌طور رسمی تأیید شود، می‌توان انتظار داشت که فشار روانی فروش در بازار آهن تقویت شده و قیمت‌ها در کوتاه‌مدت بیشتر کاهش یابد. با این حال، کارشناسان معتقدند حتی در این صورت نیز احتمال ریزش شدید، به‌ویژه در محصولات کلیدی مانند میلگرد، بعید است. پیش‌بینی می‌شود اصلاح قیمتی در بهترین حالت تا حدود ۵ درصد ادامه یابد و قیمت میلگرد نیز به زیر ۳۵ هزار تومان نرسد.
در سناریوی دوم، اگر مذاکرات به وقفه یا تنش مجدد برسد، احتمال جهش قیمت آهن‌آلات بسیار بالاست. از آنجا که بازار فعلاً در فاز انتظار و نظاره است، هرگونه شوک منفی می‌تواند زمینه‌ساز صعودی دوباره در بازار شود؛ به‌ویژه آن‌که با نزدیک شدن به فصل اوج مصرف و احتمال تشدید بحران انرژی در ماه‌های آینده، عرضه با محدودیت‌هایی مواجه خواهد شد.
بازار جهانی فولاد؛ هنوز در مدار بی‌اعتمادی
بازارهای جهانی فولاد نیز همزمان با فضای مبهم مذاکرات بین‌المللی، شرایطی شکننده را تجربه می‌کنند. قیمت میلگرد صادراتی چین با ۸ دلار کاهش به ۴۵۰ دلار رسیده و در ترکیه نیز کاهش‌های مشابهی به ثبت رسیده است. در حالی که بازارهای غربی همچون اروپا و آمریکا به دلیل پروژه‌های زیربنایی فعال و ثبات سیاسی، توانسته‌اند قیمت‌ها را حفظ کنند، کشورهای آسیایی با فشارهای بیشتری روبه‌رو هستند. در چنین شرایطی، بازار ایران باید هم به نوسانات جهانی توجه کند و هم اثرات داخلی را در نظر بگیرد. شکاف قیمتی با بازارهای صادراتی از یک‌سو، و هزینه‌های بالای تولید از سوی دیگر، موجب شده تا فضای پیش‌بینی‌پذیری کمتری بر بازار حاکم باشد.
نتیجه‌گیری: بازار آهن در دو راهی تصمیم
در مجموع، آنچه تاکنون از واکنش بازار آهن به اخبار مذاکرات دیده می‌شود، بیشتر بیانگر حالت انتظار و تعدیل محدود قیمتی است تا یک تغییر روند اساسی. هرچند برخی کاهش‌ها در قیمت‌ها دیده شده، اما سطح این کاهش‌ها به‌گونه‌ای نبوده که ساختار بازار را دگرگون کند.
با توجه به عدم قطعیت‌های موجود در حوزه سیاست خارجی، ضعف طرف تقاضا، و بحران‌های مزمن انرژی، به‌نظر می‌رسد بازار آهن‌آلات در یک دوراهی قرار گرفته است: یا به سمت اصلاح تدریجی با شیب ملایم حرکت می‌کند، یا در صورت شکست روند مذاکرات، با جهش جدیدی روبه‌رو خواهد شد.
